چرا ۲۵ سالگی توافق صلح اردن و اسرائیل در سکوت گذشت؟
به گزارش راهبرد معاصر؛ بیستوپنجمین سالروز امضای معاهده صلح بین اردن و رژیم صهیونیستی موسوم به «وادی عربه» روز شنبه بدون هیچ جشن و برنامه رسمی بین دو طرف سپری شد و مسئولان سابق اسرائیل و کارشناسان روابط اسرائیل و اعراب، کابینه راستگرای «بنیامین نتانیاهو» را علت این سردی روابط میدانند.
معاهده صلح بین اردن و رژیم صهیونیستی ۲۶ اکتبر سال ۱۹۹۴ در وادیعربه نقطه مرزی بین اردن و فلسطین اشغالی به امضای ملک حسین شاه وقت اردن و اسحاق رابین نخستوزیر این رژیم، رسید. این معاهده یک سال پس از امضای توافقنامه اسلو بین رابین و «یاسر عرفات» رئیس سازمان آزادیبخش فلسطین(ساف) امضا شد.
روابط اردن و رژیم صهیونیستی برای نخستین بار پس از به قدرت رسیدن نتانیاهو در سال ۱۹۹۶ به خصوص پس از اعلام احداث محله صهیونیستنشین در جبل ابوغنیم واقع در جنوب قدس شرقی و احداث تونل در زیر قدس و مسجدالاقصی و نیز تلاش رژیم صهیونیستی برای ترور خالد مشعل از رهبران حماس در پایتخت اردن، کاهش یافت و تنش در روابط دو طرف در سال ۲۰۰۰ پس از اقدام تحریکآمیز «آریل شارون» در بازدید از مسجدالاقصی به اوج خود رسید و باعث شد عبدالله دوم از اعزام سفیر کشورش به تلآویو صرفنظر کند.
روزنامه سعودی الشرق الأوسط با اعلام این مطلب نوشت که در دوره «ایهود اولمرت» و وعدههای وی برای حلوفصل منازعه فلسطینی-اسرائیلی و بررسی پروژههای اقتصادی و استراتژیک بزرگ دو طرف از جمله پروژه ایجاد «کانال صلح» بین دریای سرخ و بحرالمیت، پروژههای تولید برق، شیرین کردن آب دریا، امضای توافقنامه فروش گاز از اسرائیل به اردن و غیره، روابط امان و تلآویو بهبود یافت اما با بازگشت نتانیاهو به قدرت بار دیگر این روابط فروکش کرد به گونهای که ماه جولای ۲۰۱۷ شاهد تنش شدید بین دو طرف بود و نگهبان سفارت اسرائیل در اردن با تیراندازی به سمت محمد الجواوده(۱۷ ساله) و «بشار الحمارنه»(۵۸ ساله) این دو شهروند اردنی را به قتل رساند اما نتانیاهو از این نگهبان به عنوان قهرمان استقبال کرد که باعث خشم اردنیها و تعطیلی سفارت اسرائیل در اردن شد و پس از عذرخواهی اسرائیل سفارت این رژیم بار دیگر بازگشایی شد.
این روزنامه با اشاره به اینکه عبدالله دوم اخیرا اخراج سفیر اسرائیل را بررسی کرده است، نوشت که فعالان راستگرای اسرائیل در این مدت اظهاراتی را درباره وطن جایگزین فلسطینیان مطرح کردند امری که تهدیدی برای موجودیت دولت اردن محسوب میشود و علاوه بر آن نتانیاهو در جریان مبارزات انتخاباتی خود گفت که در صورت پیروزی در انتخابات دره اردن و شمال بحرالمیت را به فلسطین اشغالی الحاق میکند و علاوه بر آن اسرائیل پروژه ایجاد کانال بین دو دریا را نادیده گرفت که با واکنش اردنیها مواجه شد و اردن اخیرا نیز اعلام کرد که الحاقیه مربوط به اجاره اراضی الباقوره و الغمر را تمدید نخواهد کرد و این اراضی را از اسرائیل پس میگیرد.
بنابر این گزارش، در سایه این تنش روابط، دو طرف برگزاری جشن رسمی و حتی سمینار سیاسی و هیچ گونه برنامه رسمی به مناسبت سالروز امضای معاهده صلح را ضروری ندیدند.
«کیسنتا تسفتلوفا» پژوهشگر و کارشناس سیاست غرب آسیا و عضو سابق کنست(پارلمان) اسرائیل که اخیرا از سفر به اردن بازگشته است، میگوید که «روابط بین اردن و اسرائیل همانند آب رود اردن در حال خشک شدن است»، تسفتلوفا به همراه یک گروه از اساتید، کارشناسان و سیاستمداران سابق در ماه جاری دو بار یک بار در اردن و بار دیگر در تلأویو تشکیل جلسه داده و روابط اسرائیل و اردن را بررسی کردهاند. در جلسه دوم که در مرکز تحقیقات امنیت ملی در تلآویو برگزار شد دو تن از ژنرالهای سابق اردن و تعدادی از مقامات ارشد وزارت خارجه اسرائیل در آن شرکت داشتند و به گفته یکی از پژوهشگران، حس بدبینی در این جلسه حاکم بود و حاضرین معتقد بودند که موضع اسرائیل درباره صلح و سیاستهای آن در مناطق اشغالی به ویژه قدس، مانعی اصلی در برابر صلح و هر گونه اقدامی در این باره است.
منبع: فارس